Andrzej Byrt – KO „Croix” ambasador III RP we Francji

Andrzej Byrt – KO „Croix” (ur. 20 września 1949 r. w Poznaniu, s. Jana i Heleny z d. Graczyk) w 1972 r. ukończył studia na Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu na kierunku handel zagraniczny. W czasie i po studiach był działaczem ZSP i SZSP pionu zagranicznego, członkiem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w 1974 r. wstąpił do PZPR.
Byrt pracował jako asystent na WSE (1972-1977) i po obronie doktoratu, został kierownik wydziału prasy i reklamy (grudzień 1977), zastępcą dyrektora (kwiecień 1981) i dyrektorem naczelnym Międzynarodowych Targów Poznańskich (1982-1986). Wtedy z powodu licznych kontaktów z cudzoziemcami oraz planowanego wyjazdu do pracy w Biurze Radcy Handlowego w Brukseli zwróciła uwagę na niego Służba Bezpieczeństwa. W Raporcie przed rozmową sondażową por. M. Śniatyński, insp. Wydz. VIII (wywiad naukowy) Dep. I stwierdził, iż „kandydata cechuje pozytywne ustosunkowanie do SB”. Taki stosunek do komunistycznej bezpieki otwierał przed Byrtem drogę do kariery nie tylko w PRL, ale przede wszystkim w dyplomacji III RP.
„Kandydat utrzymuje oficjalne kontakty z kierownictwem WUSW. Ponadto z racji stanowiska Andrzej Byrt posiada robocze (służbowe) kontakty z pracownikiem Wydz. V miejscowego WUSW, operacyjnie ochraniającego Międzynarodowe Targi Poznańskie” – raportował zwierzchnikom por. Śniatyński.
14 października 1986 roku por. Śniatyński za pośrednictwem kpt. B. Rasza z Wydz. V SB, który utrzymywał służbowe kontakty z Byrtem, umówił się i spotkał z kandydatem. W Raporcie z rozmowy sondażowo-pozyskaniowej por. Śniatyński pisał: „pozyskałem do współpracy z wywiadem PRL kontakt operacyjny „Croix”. Źródło własnoręcznie sporządziło zobowiązanie do współpracy oraz przekazało, zaopatrzoną w numer telefonu prywatnego (odręcznie dopisanego) wizytówkę.”
Byrt chciał tylko wiedzieć, czy po powrocie z Brukseli Wywiad zagwarantuje mu objęcie przynajmniej równorzędnego stanowiska. Oczywiście został zapewniony, że nie ucierpi z powodu współpracy.
W Brukseli oficerem prowadzącym Byrta – KO „Croix” był funkcjonariusz rezydentury „Santo”, ten sam, który kierował także Janem Truszczyńskim. W 1988 roku Byrta przeją nowy oficer prowadzący „Cami”. „Croix” głównie miał zbierać informacje o belgijskich instytucjach finansowych i rozpracowywać spotkane osoby, cudzoziemców i Polaków, interesujące z punktu widzenia komunistycznego wywiadu; opracowywał charakterystyki wskazanych osób. Pisał też sprawozdania dotyczące pobytu polskich delegacji oraz sporządzał wykazy adresów pracowników polskich spółek w Belgii.
28 lutego 1990 roku Byrt zadzwonił do Centrali, by zameldować, że jest w kraju. Z por. A. Łukińskim, nowym oficerem prowadzącym, spotkał się w hotelu „Merkury” w Poznaniu już 2 marca. Dyskutowano o szansach objęcia przez „Croix” kierownictwa BRH. Byrt miał wrócić do kraju latem 1991 roku. Oficer prowadzący poinformował KO „Croix”, że jego bieżące zadania dotyczą spraw finansowo-zadłużeniowych. „Ponadto „Croix” zobligował się dostarczyć bieżące oceny od finansowych kół Zachodu na temat realizacji planu Balcerowicza za styczeń i luty br.”
Ostatni raport Byrta dla SB „Cami” przekazał do Centrali w marcu 1990 roku. Na tym teczka kończy się.
Po powrocie do Polski KO „Croix” – zgodnie z obietnicą SB – awansował i został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą (1992-1995) i głównym negocjatorem ws. członkostwa Polski w OECD, Światowej Organizacji Handlu, strefach wolnego handlu z państwami EFTA i Europy Środkowej (CEFTA), oraz przewodniczącym Komisji Wspólnych Polski z UE, EFTA i CEFTA.
III RP potrzebowała fachowców, a przecież najlepsi pracowali dla SB, więc Andrzej Byrt systematycznie awansował.
Najpierw został ambasadorem rządu SLD w RFN (1995-2001), a następnie, od kwietnia do października 2001 roku KO „Croix” pełnił funkcję doradcy prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, zarejestrowanego jako TW „Alek”, ds. niemieckich i gospodarczych, by objąć tekę wiceministra spraw zagranicznych w rządzie AWS-UW. Premier Buzek też potrzebował fachowców. Rząd SLD premiera Leszka Millera ponownie wysłał Byrta jako ambasadora III RP do Berlina (2002 – 2006).
W okresie terroru pisowskiego i po odzyskania wolności za rządów PO Andrzej Byrt -KO „Croix” pracował w Międzynarodowych Targach Poznańskich, początkowo jako doradca, a następnie prezes Zarządu (2009). Rząd PO premier Ewy Kopacz wysłał Byrta na stanowisko Ambasadora III RP do Francji (styczeń 2015).
28 października 2015 roku prezydenta Rzeczpospolitej Andrzeja Dudę witał w Paryżu ambasador Andrzej Byrt – KO „Croix”.