Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek i dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach dr Andrzej Sznajder zapraszają na uroczyste otwarcie wystawy „Tu rodziła się Solidarność”, które odbędzie się 13 sierpnia o godzinie 12.00 na placu przy Pomniku Porozumienia Jastrzębskiego pod kopalnią „Zofiówka” w Jastrzębiu-Zdroju.
Wieczorem 28 sierpnia 1980 r. – jako pierwsza w Jastrzębiu Zdroju – zastrajkowała kopalnia „Manifest Lipcowy”. Jeszcze w nocy strajk rozpoczął się w kopalni „Borynia”, a następnego dnia rano w kopalni „ZMP” w Żorach, w ślad za nimi poszły następne kopalnie Rybnickiego Okręgu Węglowego. Przy „Manifeście Lipcowym” powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS), którego przewodniczącym został Jarosław Sienkiewicz. Strajki w Jastrzębiu dotyczyły nieprawidłowości w organizacji pracy w górnictwie, ale miały także charakter solidarnościowy z protestującym Wybrzeżem.
2 września jastrzębski MKS rozpoczął negocjacje z komisją rządową, które trwały zaledwie kilka godzin. 3 września zawarto porozumienie z władzami, które było trzecim po szczecińskim i gdańskim. Zapisano w nim m.in. poparcie 21 postulatów gdańskich, zniesienie 4-brygadowego systemu pracy w górnictwie, wprowadzanie wolnych sobót od początku 1981 r. Zgodnie z zapisami porozumienia jastrzębski MKS przekształcił się w Międzyzakładową Komisję Robotniczą.
Jastrzębska Międzyzakładowa Komisja Robotnicza stała się jednym z głównych centrów międzyzakładowych struktur nowych związków zawodowych w województwie katowickim. Popularność i rzeczywisty zasięg MKR szybko wykroczył poza Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie, akces do komisji składały komórki nowych związków z zakładów górniczych z całego kraju. Jego przedstawiciele wzięli udział w ogólnopolskim spotkaniu 17 września w Gdańsku, na którym tworzyły się struktury nowego ogólnopolskiego związku zawodowego, który przyjął nazwę Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”.
Instytut Pamięci Narodowej zainaugurował obchody 40. rocznicy powstania „Solidarności” 1 lipca. Z tej okazji przygotował wystawę „TU rodziła się Solidarność”, która była pokazana równocześnie w 17 miejscowościach rozsianych po całej Polsce. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach opracował regionalną cześć wystawy – przedstawiającą wydarzenia tworzenie się nowych niezależnych związków zawodowych na terenach znajdujących się w dzisiejszych granicach administracyjnych województwa śląskiego – oraz cztery wystawy lokalne poświęcone: Tarnowskim Górom, Bielsku-Białej, Dąbrowie Górniczej i Jastrzębiu-Zdroju.
Wystawa składa się z części ogólnopolskiej, części regionalnych oraz lokalnych ukazujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Prezentacja cyklu wystaw będzie skoordynowana tworząc w całej Polsce „Biało-czerwony szlak: Tu rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie. Teksty ekspozycji są prezentowane w języku polskim i angielskim. W tym wielkim zwycięstwie, jaką była, jaką jest polska „Solidarność” mają udział miliony -najczęściej- anonimowych osób. Tą wystawą chcemy złożyć im hołd.
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do 25 sierpnia 2020 r.
źródło: IPN Katowice