W połowie grudnia 1918 roku Józef Piłsudski wysłał do prezydenta Czech Tomáša Masaryka oficjalny list z prośbą o rozwiązanie konfliktu drogą negocjacji. Czesi niestety w odpowiedzi zajęli zbrojnie Spisz i Orawę. Wykorzystując chaos , który wówczas panował w Polsce (Wojna polsko-ukraińska, powstanie wielkopolskie i organizowanie struktur państwowych.) 23 styczna 1919 roku premier Karl Kramář oraz prezydent Tomáš Masaryk, wydali rozkaz o ataku na polskie ziemie. Wojska czeskie w liczbie 16tys. żołnierzy wspierane pociągiem pancernym i artylerią pod dowództwem płk. Josefa Šnejdarka, wkroczyły na Śląsk Cieszyński. Celem ataku było zajęcie i wcielenie całego Śląska Cieszyńskiego do Czechosłowacji. Naprzeciw armii czechosłowackiej stanęły liczące około 1,5tys. żołnierzy improwizowane oddziały ochotnicze złożone z miejscowych górników i polskiej młodzieży szkolnej, którymi dowodził gen. Franciszek Latinik. Na skutek wielkiej przewagi Czesi zaczęli spychać Polaków w kierunku Cieszyna.
24 stycznia Czesi zajęli Karwinę, Suchą i Jabłonków, a o świcie 26 stycznia natarli na, znajdujący się między Zebrzydowicami i Kończycami Małymi, 60-osobowy oddział pod dowództwem kpt. Cezarego Hallera brata gen. Józefa Hallera. Czeskie natarcie zatrzymała polska kompania piechoty z Wadowic por. Kowalskiego. Następnie Czesi zajęli Stonawe. Polacy próbowali odbić miasto lecz jednak natarcie zakończyło się fiaskiem. Podczas ataku zginęło ok. 75% polskiej kompanii, pozostałych kilkunastu żołnierzy wziętych do niewoli, Czesi zamordowali, zakłuwając bagnetami. Atak spieszonych szwoleżerów podchorążego Królikowskiego pozwolił odzyskać utracony teren i zatrzymał czeskie natarcie na tym odcinku frontu. Czesi cały czas atakowali więc około godziny 17:00 gen. Latinik wydał rozkaz wycofania się na linie Wisły, następnego dnia Czesi zajęli Cieszyn, Goleszów, Hermanice, Ustroń i Nierodzim. Po wejściu do Cieszyna na wieży ratuszowej zawieszono chorągiew czeską, natomiast polskie orły były zdzieranie a żołnierze czescy orły te deptali, pluli na nie i rzucali do Olzy.
W dniach 28-31 stycznia miała miejsce nierozstrzygnięta bitwa pod Skoczowem która zatrzymała dalszy postęp wojska czeskiego. W tym czasie w wyniku naciski Ententy, nastąpiło zawieszenie broni. 3 lutego podpisano polsko-czeski układ o tymczasowej granicy na Śląsku Cieszyńskim, w myśl której ustalono nową linie demarkacyjną, która biegła wzdłuż linii kolei koszycko-bogumińskiej. Czesi jednak nie respektowali ustaleń i przeciągające się negocjacje w sprawie wycofania wojsk czeskich było przez nich kilkakrotnie przerywane atakami ich wojsk na słabsze polskie oddziały. Ostatecznie Czesi wycofali się na nową i korzystniejszą dla nich linie demarkacyjną, a 25 lutego wojsko polskie wreszcie wkroczyło do jedynie wschodniego Cieszyna.
Niestety w czasie wojny Czesi dopuścili się paru zbrodni m.in. wspomniany już wcześniej mord jeńców w Stonawie dokonany 26 stycznia 1919 roku. Czesi zamordowali również jeńców w Bystrzycy oraz cywilów w Karwinie. Bojówki uzbrojonych Czechów oraz czeskiej żandarmerii zamordowały również kilkudziesięciu polskich działaczy narodowych, a kilka tysięcy Polaków zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów i ucieczki do Polski.
(Na zdjęciu: Czescy legioniści podczas walk w 1919r. Źródło zdjęcia: Wikipedia).
źródło: historykon.pl