Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu,
w czasie wizyty powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego, który w drodze do Warszawy przybył 26 grudnia do Poznania. Jego przyjazd był okazją do zorganizowania manifestacji patriotycznej. Tego samego dnia Paderewski wygłosił przemówienie do Polaków tłumnie zgromadzonych przed hotelem Bazar. Niemcy, wzburzeni polskimi uroczystościami towarzyszącymi wizycie Paderewskiego, zorganizowali przemarsz oddziałów wojskowych przez miasto. Kiedy dwa tłumy się spotkały, doszło do zamieszek, które szybko przerodziły się w walkę o wyzwolenie Poznania.
Początkowo Naczelna Rada Ludowa, polska organizacja polityczna uznana już 5 grudnia za legalne władze Wielkopolski przez Polski Sejm Dzielnicowy, prowadziła z Niemcami rozmowy o zachowaniu spokoju. Mimo tego nominowała na tymczasowego dowódcę powstania kpt. Stanisława Taczaka, którego później zastąpił gen. Józef Dowbor-Muśnicki.
Miasto Poznań zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy to przejęto lotnisko Ławica. Powstanie szybko objęło całą Wielkopolskę. Polacy tam gdzie stanowili większość mieszkańców, sprawnie usuwali administrację pruską. Powstańcy do połowy stycznia opanowali prawie całą Prowincję Poznańską. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozszerzał na Wielkopolskę zasady rozejmu w Compiègne z 11 listopada 1918 kończącego I wojnę światową. Powstanie wielkopolskie było jedyną tak dużą, udaną insurekcją w historii Polski.