Na dawnym cmentarzu żołnierzy radzieckich w Malborku stoi od wielu lat pomnik im poświęcony, zwieńczony gwiazdą – symbolem totalitarnej władzy komunistycznej. Takie symbole są obecnie w Polsce zakazane – jednak ten musi na razie pozostać na swoim miejscu.
Jak czytamy w Dzienniku Bałtyckim sprawę pomnika nagłośnił malborski radny Adam Ilarz, który przypomniał na swoim profilu w mediach społecznościowych, iż „pomnik bohaterów Armii Czerwonej przy ul. Sikorskiego powinien być objęty przepisami ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki”. Potwierdza to także Instytut Pamięci Narodowej, który wśród miejsc pamięci podlegających obligatoryjnemu usunięciu wymienia m.in. pomniki poświęcone czerwonoarmistom.
Radny Ilarz informuje w rozmowie z gazetą, że kiedy korespondencja w tej sprawie pomiędzy Urzędem Miasta a Urzędem Wojewódzkim „wyraźnie zwolniła” postanowił sam napisać do wojewody. Próżno czekał jednak na odpowiedź i dopiero po interwencji posła Tadeusza Cymańskiego okazało się, że nie można odnaleźć protokołu ekshumacji szczątków żołnierzy przez PCK, podobno dokonanej w roku 1948. Miały być one wtedy przeniesione na zbiorczy cmentarz czerwonoarmistów, który znajdował się w Malborku przy ulicy Rokossowskiego (obecnie 500-lecia).
Marcjusz Kwidziński, dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców w PUW wyjaśnił w piśmie do Adama Ilarza, że „Wydanie przez wojewodę decyzji „rozbiórkowej” jest możliwe jedynie wówczas, gdy istnieje pozytywny dowód (protokół z ekshumacji sporządzony przez PCK), że szczątki z danego miejsca zostały już wcześniej ekshumowane. Zwłaszcza gdy mamy do czynienia z terenem byłego cmentarza”.
Na uzasadnienie tej ostrożności służby wojewody przytaczają przykład pomnika w Pogorzelicach (gm. Nowa Wieś Lęborska), „gdzie podczas sondażu związanego z usunięciem pomnika natrafiono na szczątki żołnierzy radzieckich”. Dyrektor Kwidziński uważa, że: – podjęcie działań w obecnym stanie prawnym jest niewskazane i może narazić państwo polskie na oskarżenia strony rosyjskiej o bezczeszczenie szczątków. Dlatego służby wojewody zawiesiły postępowanie w tej sprawie „do czasu odnalezienia przez PCK lub Urząd Miejski w Malborku protokołu z ekshumacji lub jakiegoś innego dowodu na jej przeprowadzenie”.
Jak skomentował sprawę na łamach Dziennika Bałtyckiego Adam Ilarz:
– To oznacza, że jeżeli odpowiednie dokumenty się nie odnajdą, a szanse na to są raczej znikome, to musimy przyjąć do wiadomości, że pomnik będzie dalej stał na swoim miejscu – komentuje Adam Ilarz.
Wydawałoby się, że najprostszym rozwiązaniem byłoby dokonanie w okolicy pomnika zwykłego sondażu gruntowego i w przypadku odkrycia tam szczątków żołnierzy, przeprowadzenie ich ekshumację a potem przeniesienia na nowe miejsce spoczynku. Wtedy nic już nie będzie stało na przeszkodzie rozbiórce pomnika ozdobionego gwiazdą, symbolem dominującego niegdyś nad Polską nieludzkiego systemu zniewolenia obywateli.
Czy jednak władze województwa pomorskiego zechcą postąpić w taki sposób?
Oprac. BC
Na podstawie dziennikbaltycki.pl
Obraz 13smok z Pixabay