Dokładnie 250 lat temu gminne kopalnie gwarectwa Biały Kamień przekształcono w jedno gwarectwo o nazwie „Fuchs”. Oficjalne nadanie nastąpiło 23 maja 1770 roku. Dziś w dawnym kompleksie górniczym mieści się Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia – muzeum górnictwa oraz kulturalne centrum miasta.
We wsi Biały Kamień obowiązywało lassyckie prawo chłopów do ziemi – kopalnie były wspólną własnością dziedzica i kmieci, i nie posiadały nazw. W 1769 r. węgiel kamienny został zaliczony do regaliów królewskich i mógł być eksploatowany jedynie na podstawie koncesji – nadania górniczego wydanego przez Wyższy Urząd Górniczy (WUG).
Wprowadzona zasada dyrekcyjna stawiała pracowników WUG i podległych mu urzędów w roli administratorów kopalń odsuwając właścicieli od zarządzania. To urzędnicy państwowi sprawowali fachowe kierownictwo, przygotowywali plany techniczne i finansowe kopalń, ustalali wielkość wydobycia i cenę zbytu węgla.
Wprowadzono powszechną gwarecką organizację kopalń. Kopalnia w Białym Kamieniu, która już wcześniej posiadała 4 szyby i prowadziła eksploatację na Lisim Wzgórzu w południowej części wsi, została formalnie nadana 23 maja 1770 r. Dotychczasowa gminna własność kopalń węgla zmieniona została
w gwarectwo, a każdy właściciel gospodarstwa w Białym Kamieniu był członkiem gwarectwa „Fuchs”.
Gwarecka kopalnia „Fuchs” otrzymała maksymalny wymiar pola górniczego wynoszący 20 547 m2. Później sukcesywnie powiększano ją, łącząc z mniejszymi kopalniami i polami górniczymi. Do gwarectwa „Fuchs” należała również otwarta w 1794 r. Lisia Sztolnia (Fuchsstollen). Kopalnia do końca swojej działalności zmieniała nazwy kilkakrotnie – ostatnia „Julia” obowiązywała do zamknięcia kopalni w 1996 roku.
Podczas zwiedzania Starej Kopalni można usłyszeć o długiej i bogatej historii tego miejsca. Na trasie znajdują się liczne eksponaty oraz zdjęcia dawnej kopalni, a także zabytkowe maszyny górnicze. Zwiedzanie odbywa się codziennie w formie indywidualnej – każdy turysta otrzymuje mapę trasy z opisami. Na terenie całego obiektu znajdują się miejsca do dezynfekcji rąk, obowiązuje noszenie maseczek.
W tym tygodniu Stara Kopalnia i Wałbrzyski Ośrodek Kultury zapraszają na pierwszą edycję kina plenerowego OPEN AIR, które odbędzie się na placu eventowym obiektu. Jest to początek nowego cyklu filmowego, który potrwa aż do września.
Pierwszy pokaz odbył się się w piątek 29 maja. Wdrożone zostały wszystkie zalecenia dotyczące bezpiecznej organizacji tego typu wydarzeń. Informacje oraz regulamin uczestnictwa będą dostępne na stronach organizatorów a bilety można kupić na www.wok.walbrzych.pl.
- Źródło: UM Wałbrzycha
Foto: starakopalnia.pl