23 stycznia (czwartek), o godz. 17.00 zapraszamy do Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnego IPN w Katowicach im. Henryka Sławika, przy ul. św. Jana 10 (3 piętro), na wykład dr. Bernarda Linka (Instytut Śląski) „Konflikty polityczne wokół pamięci powstań śląskich i plebiscytu. Próba systematyzacji“.
W jaki sposób pamięć o burzliwych wydarzeniach historycznych lat 1919-1921 na Górnym Śląsku wykorzystywano politycznie przy okazji obchodów rocznicowych po obu stronach granicy polsko-niemieckiej i przez różne siły polityczne w obrębie obu państw? Dr Bernard Linek, historyk z opolskiego Instytutu Śląskiego, podejmuje, na podstawie przygotowywanej do druku monografii, próbę uporządkowania różnych form pamięci o powstaniach i plebiscycie. Czyni to na podstawie analizy obchodów powstańczo-plebiscytowych oraz towarzyszących im debat publicznych z lat 1931 r., 1946 r. i 1961 r.
Autor podkreśla, że linie podziału i toczonego konfliktu nie biegły jedynie po granicach narodowych. Również znaczące były podstawy ideologiczne obozów politycznych odwołujących się do tej pamięci. Jeśli formacje demokratyczne eksponowały przede wszystkim znaczenie „zwycięskiego” plebiscytu i woli mieszkańców, to ugrupowania autorytarne i totalitarne na pierwszym planie stawiały znaczenie czynu zbrojnego powstańców śląskich bądź niemieckiej Samoobrony i korpusów ochotniczych.
Wykład będzie połączony z prezentacją rocznika 2019 „Studiów Śląskich” (tomy 84-85). Tomy noszą wspólny tytuł „Wokół zmagań o Śląsk (1918-1922)” i zawierają przede wszystkim wybór tekstów nawiązujących do tego okresu w dziejach regionu.
W „Studiach Śląskich“ piszą autorzy polscy i niemieccy, spoglądając z różnych perspektyw na wydarzenia pierwszych lat po I wojnie światowej na Górnym Śląsku. Są to opracowania nowe, elementy projektów badawczych także młodych autorów. Ważnym punktem obydwu numerów jest pytanie o formę pamiętania o okresie 1918-1922 w latach późniejszych, międzywojennych, ale i w okresie po II wojnie światowej. Niemniej tematyka powstańczo-plebiscytowa nie zdominowała całkowicie numerów, znajdziemy tu również teksty np. o polityce PZPR wobec Kościoła katolickiego, polityce gospodarczej w PRL w latach 70. XX w., stanie wojennym – oczywiście zawsze w odniesieniu do Górnego Śląska, który w „Studiach Śląskich“ obecny jest w swoich faktycznych granicach, a więc zarówno w odniesieniu do terenów obecnego województwa śląskiego, jak i opolskiego.
Wstęp wolny!
źródło: Oddział IPN w Katowicach