12 lipca 2021 r. specjaliści Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN rozpoczęli kolejny etap prac poszukiwawczych na terenie cmentarza komunalnego przy ulicy Kcyńskiej w Bydgoszczy.
Dzięki badaniom historycznym prowadzonym przez Alicję Paczoską-Hauke z Delegatury IPN w Bydgoszczy, wiemy, że więźniowie polityczni, zamordowani przez funkcjonariuszy UB w Więzieniu Karno-Śledczym przy Wałach Jagiellońskich w Bydgoszczy, zostali pochowani w dwóch kwaterach (nr 3/1 oraz 3/2) tego cmentarza. Głównym źródłem – niestety wybiórczym – są księgi cmentarne. – W przypadku przedstawicieli polskiego państwa podziemnego bardzo często notowano: nieznany mężczyzna, NN. Dopiero w drugiej poł. 1946, kiedy odbywały się procesy pokazowe, odważono się wpisywać nazwiska, ale nie była to reguła – informuje dr Alicja Paczoska-Hauke.
Na bydgoskiej „Łączce” – bo tak mówi się o kwaterach więziennych cmentarza komunalnego przy ul. Kcyńskiej odnaleziono już m.in. Ludwika Augustyniaka, pseudonim „Cygan”, Floriana Dutkiewicza, pseudonim „Wiktor” i Tadeusza Ośko, pseudonim „Sęp”. Sądzeni byli razem z wieloma innymi członkami wydziału bezpieczeństwa pomorskiego WiN. Rozprawa zakończyła się wydaniem 30 września1946 r. trzech wyroków śmierci. Zostali straceni 27 listopada tego samego roku w więzieniu na Wałach Jagiellońskich. Ich pogrzeb odbędzie się 26 września b.r. w Bydgoszczy.
Wczoraj podczas prac odnaleziono najprawdopodobniej szczątki Mariana Olejniczaka – łącznika Okręgu Pomorskiego AK ( 1942–1945), członka poakowskiej grupy dywersyjnej Stanisława Kamińskiego „Młota” (1946–1949), działającej w powiecie bydgoskim i inowrocławskim.
W 1946 r. Marian Olejniczak podjął naukę w Liceum Ogólnokształcącym nr 1 w Bydgoszczy. Tam poznał żołnierza Okręgu Rzeszowskiego AK, Stanisława Kamińskiego „Młota”, który wciągnął go do swojej antykomunistycznej grupy zbrojnej. W kwietniu 1949 r. funkcjonariusze UB przygotowali zasadzkę na Olejniczaka w jednym z mieszkań w Inowrocławiu. W porę ostrzeżony Olejniczak zbiegł, ale w czasie ucieczki ranił w nogę jednego z funkcjonariuszy milicji. W wyniku obławy przygotowanej przez grupę operacyjną UB-MO 15 kwietnia 1949 r. w okolicach Złotnik Kujawskich został aresztowany. Ranny został najpierw przewieziony do aresztu PUBP w Inowrocławiu, a następnie na długie śledztwo do aresztu WUBP w Bydgoszczy – informuje dr Alicja Paczoska – Hauke – 17 września 1949 r., wraz ze swym dowódcą S. Kamińskim został skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Bydgoszczy. Uznano, że jest winny tego „że od czerwca 1946 r. do 15 kwietnia 1949 r. w Bydgoszczy i na terenie województwa pomorskiego był czynnym członkiem związku przestępczego występującego pod nazwą „Armia Krajowa”, mającego na celu zmianę przemocą istniejącego ustroju państwa polskiego – dodaje dr Paczoska-Hauke.
Odnalezione szczątki zostaną poddane badaniom genetycznym w celu potwierdzenia tożsamości. Prace poszukiwawcze będą kontynuowane.
źródło:
- komunikat IPN Bydgoszcz z dn.13.07.2021r.;
- zdjęcie: IPN Bydgoszcz z dn.13.07.2021r.;
- https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/147053,Trwaja-prace-poszukiwawcze-na-terenie-cmentarza-komunalnego-przy-ulicy-Kcynskiej.html#page