To jeden z najstarszych pomników świeckich w Polsce.
Osiemnastowieczny monument Stefana Czarnieckiego w Tykocinie został odrestaurowany. Odbioru prac w piątek 27 listopada dokonała prof. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków.
Monument ponad dwieście pięćdziesiąt lat temu ufundował prawnuk Czarnieckiego – hetman Jan Klemens Branicki. Sama rzeźba jest dziełem wysokiej klasy artystycznej. Jej twórca – francuski rzeźbiarz Pierre Coudray nad postacią Czarnieckiego pracował dwa lata, odtwarzając jego wizerunek na podstawie dostarczonych przez Branickiego portretów. Postać wodza w barokowym, niemal tanecznym kontrapoście z twarzą pełną godności, spokoju i stanowczości, wykuta jest z dużą starannością i znajomością rzeźbiarskiego rzemiosła. Bardzo dokładnie zostały odtworzone szczegóły stroju, broń, atrybuty władzy.
Znajdujący się w samym centrum tykocińskiego rynku monument wymagał przeprowadzenia pilnych prac konserwatorskich – widoczne były przebarwienia, zabrudzenia i spękania. Poprzednie prace konserwatorskie przy pomniku zostały wykonane w 1983 roku.
M. in. dzięki dotacji przyznanej przez Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pomnik odzyskał swój dawny blask. Głównym celem przeprowadzonych prac konserwatorskich było zatrzymanie procesów destrukcyjnych oryginalnej substancji zabytkowej oraz przywrócenie pomnikowi historycznych walorów estetycznych. W ramach pozwolenia wydanego przez Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków konserwacji został poddany cokół pomnika i rzeźba Stefana Czarnieckiego z zachowaniem rekonstrukcji prawego przedramienia wraz z buławą wykonanych z blachy na początku XX wieku. Odnowiono także słupki z kutym łańcuchem umieszczone wokół pomnika.
„Prace zostały wykonane w sposób prawidłowy. Obejmowały m.in. oczyszczenie samej postaci hetmana jak i cokołu, rekonstrukcję buławy i ogrodzenia wokół pomnika. Właściwe zabezpieczenie tego wyjątkowego obiektu było dla nas ważne nie tylko ze względu na realizowaną przez PWKZ potrzebę opieki konserwatorskiej, ma znaczenie także dla promocji samej postaci Stefana Czarnieckiego, upowszechniania jego znaczenia w dziejach Polski, historii naszych ziem podlasko-mazowieckich i samego Tykocina.” – prof. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków.
Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków przyznał Gminie Tykocin dotację w wysokości 40 tys. złotych na konserwację pomnika Stefana Czarnieckiego. Pomnik został wpisany do rejestru zabytków województwa podlaskiego w 1966 roku.
Oprac. Es.
- Źródło i foto: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku